Zeitgeist - Η Ταινία

Συγγραφέας: Κουμαρτζής Νικόλαος
Αρθρο μέλους
Διάφορα

«Το Zeitgeist είναι μία ταινία για θεωρίες συνωμοσίας, μία πομπώδης ανάλυση για το πως μικρές ομάδες ανθρώπων προσπαθούν παρασκηνιακά να ελέγξουν τις μάζες...»
CynicsUnlimited.com


Κυρίες και κύριοι, με χαρά σας ανακοινώνω πως ο χριστιανισμός δεν αποτελεί παρά μία φθηνή αντιγραφή της λατρείας του Αιγύπτιου θεού Ώρου και μέσο κοινωνικού ελέγχου, ότι το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου σχεδιάστηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και ότι όσο και να παιδεύεστε να δουλεύετε σύντομα θα καταλήξετε υπερχρεωμένοι μιας και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα είναι σχεδιασμένο για αυτό ακριβώς τον λόγο!
Σας φαίνονται εξωφρενικά όλα τα παραπάνω; Αυτά τουλάχιστον υποστηρίζει η -ντοκιμαντερίστικου στυλ- ταινία Zeitgeist που έκανε το ντεμπούτο της στον παγκόσμιο ιστό τον Ιούνιο του 2007. Μία ταίνια που σίγουρα αξίζει να δείτε (μιας και διατίθεται δωρεάν στο διαδίκτυο από τους δημιουργούς της), ακόμα και αν δεν θέλγεστε από τις θεωρίες συνωμοσίας.
«Καλά, τι έγινε και ο Κουμαρτζής άρχισε να ασχολείται με θεωρίες συνωμοσίας;», θα αναρωτηθείτε το δίχως άδικο. Αφήστε με να σας εξηγήσω...

Zeitgeist: Δίνοντας ’λλη Δυναμική στις Θεωρίες Συνωμοσίας
Δεν έχει περάσει πολύ καιρός από τότε που ένας φίλος Έλληνας με επισκέφθηκε στην οικία μου στο Λονδίνο, μιλώντας μου με περισσό ενθουσιασμό για μία ταινία που «εξηγεί πως η θρησκεία, η τρομοκρατία και οι τράπεζες χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και την καθοδήγηση των μαζών»! Μέσα από συζητήσεις με γνωστούς διαφόρων εθνικοτήτων κατάλαβα σταδιακά ότι το Zeitgeist είχε αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα παγκοσμίως μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Δεν ήταν όμως αυτό που με εντυπωσίασε.
Σήμερα, ο μέσος άνθρωπος έχει την τάση να αντιδρά αφοριστικά όταν έρχεται σε επαφή με θεωρίες συνωμοσίας, θεωρίες δηλαδή ενάντια στις «επίσημες» εκδοχές των γεγονότων. Και η εν λόγω αντίδραση είναι σχεδόν ενστικτώδης! Κάπως έτσι, εξεπλάγην όταν συνειδητοποίησα ότι σχεδόν όλα τα άτομα με τα οποία συζητούσα για την ταινία είχαν θετική άποψη για τα όσα παρουσίαζε, πιστεύοντας μάλιστα έως ένα μεγάλο βαθμό στις «αποκαλύψεις» που πραγματοποιούσε!
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, το Zeitgeist αποτελεί για εμένα ένα συνωμοσιολογικό φαινόμενο. Όχι τόσο λόγω των όσων παρουσιάζει (τα οποία λίγο έως πολύ έχουν ήδη παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό μέσω βιβλίων) αλλά εξαιτίας του αντίκτυπου που έχει στην πλειοψηφία των ανθρώπων.
Γιατί επομένως θεωρίες χιλιοσυζητημένες μέσα σε εκατοντάδες βιβλία που ουδέποτε κατάφεραν να τραβήξουν το ενδιαφέρον των πολλών, μετατράπηκαν μέσα σε μία 2ωρη ταινία στην απόλυτη... αποκάλυψη του αιώνα;

Θρησκεία: Η Μεγαλύτερη Απάτη Όλων των Εποχών
Για ποιες αποκαλύψεις μιλάμε όμως; Ας τα πάρουμε όλα από την αρχή, αναφέροντας λίγα λόγια και για τα τρία μέρη της ταινίας (θρησκεία - 11η Σεπτεμβρίου - τραπεζικό σύστημα) πριν αναζητήσουμε τα αίτια της δημοτικότητας της, καθώς και την πραγματική της αξία.
Το 1ο μέρος τιτλοφορείται με το διόλου ουδέτερο τίτλο "Το Μεγαλύτερο Ψέμα που Ειπώθηκε Ποτέ!" και αποτελεί το πιο καλά στοιχειοθετημένο κομμάτι του Zeitgeist. Κατά τη διάρκεια του, ο παραγωγός Peter Joseph καταπιάνεται με το θέμα της θρησκείας και πιο συγκεκριμένα με αυτό του χριστιανισμού. Μέσα από γρήγορες εναλλαγές εικόνων και σκίτσων, μετά συνοδείας άλλοτε προσεκτικά επιλεγμένης μουσικής και άλλοτε της φωνής του εκφωνητή, 30 μόλις λεπτά μοιάζουν αρκετά ώστε να έρθουμε σε μια πρώτη επαφή με στοιχεία που καταλαμβάνουν εκατοντάδες χιλιάδες σελίδες βιβλίων.

«Πνευματικότητα είναι ένας παρεξηγημένος όρος που στην πραγματικότητα σημαίνει το πάρε-δώσε με κάποιο εκκλησιαστικό ίδρυμα.»

Chongyam Trungpa Rinpoche,
Θιβετιανός βουδιστής δάσκαλος.

Τι αναφέρουν τα εν λόγω στοιχεία; Ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Ιησούς Χριστός "έζησε" κατά ένα μεγάλο μέρος ακριβώς όπως ο αιγύπτιος θεός Ώρος! Τι θέλω να πω; Και οι δύο γεννήθηκαν στις 25 Δεκεμβρίου από παρθένα μητέρα (Παναγία - Ίσιδα), λατρεύτηκαν από τρεις μάγους-βασιλιάδες που ακολούθησαν ένα άστρο από την ανατολή, θεωρήθηκαν παιδιά θαύματα στα 12 τους και βαφτίστηκαν στα 30, ταξίδευαν με 12 ακολούθους πραγματοποιώντας θαύματα όπως θεραπεία αρρώστων και περπάτημα πάνω στο νερό, τους αποκαλούσαν με ονόματα όπως "Ο Αμνός του Θεού", "Η Αλήθεια" και "Το Φως", ενώ προδόθηκαν, σταυρώθηκαν, θάφτηκαν και αναστήθηκαν τρεις ημέρες μετά! Ποιος λοιπόν αντέγραψε ποιον; Αρκεί να αναφέρω ότι η λατρεία του θεού Ώρου χρονολογείται στο 3.000 π.Χ..
Οι Ιησούς και Ώρος όμως δεν ήταν οι μόνες θεότητες με ίδια ή παρόμοια "ζωή". Αντιθέτως μάλιστα, υπάρχουν περισσότερες από 30 ανά τον κόσμο, όλες σχεδόν παλαιότερες του Ιησού όπως π.χ. ο Κρίσνα της Ινδίας (900 π.Χ.), ο δικός μας Διόνυσος (500 π.Χ.) και ο Περσικός θεός Μίθρας (1.200 π.Χ.).
Γιατί όμως να υπάρχει μία τόσο εκτεταμένη αντιγραφή μεταξύ διαφορετικών λαών, θεών και μυθολογιών; Διότι, όπως αναφέρει το Zeitgeist, δεν είναι απλά μία αντιγραφή αλλά αποτέλεσμα της παρατήρησης του Ήλιου και των αστερισμών στον αρχαίο ουράνιο θόλο, κάτι που εξηγείται αρκετά ικανοποιητικά μέσα στην ταινία, όπως π.χ. και γιατί οι περισσότεροι θεοί γεννήθηκαν στις 25 Δεκεμβρίου, γιατί είχαν παρθένα μητέρα, κ.λπ.
Όλα τα παραπάνω όμως δεν είναι θεωρίες συνωμοσίας, αλλά πραγματικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μετά από αιώνες έρευνας. ’ρα, δεν είναι και κάτι καινούργιο, όσο και αν μας δίνεται αυτή η εντύπωση. Μάλιστα, ώθησαν ουκ ολίγες φορές πνεύματα ανήσυχα σε δηλώσεις όπως αυτή του Thomas Paine (1737-1809): "Ο Χριστιανισμός είναι μία παρωδία της λατρείας του Ήλιου, στην οποία τοποθέτησαν έναν άνθρωπο ονόματι Χριστό στη θέση του Ήλιου και άρχισαν να τον λατρεύουν όπως λατρευόταν ο Ήλιος."
Και το Zeitgeist συνεχίζει, πιάνοντας μεταξύ άλλων και το ζήτημα της ιστορικότητας του Ιησού, το οποίο έχει αποτελέσει ουκ ολίγες φορές αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης. Ποια είναι τα συμπεράσματα;

«Δεν θέλουμε να είμαστε αγενείς, αλλά ακριβείς. Δεν θέλουμε να πληγώσουμε τα συναισθήματα κανενός, αλλά θέλουμε να είμαστε ακαδημαϊκά σωστοί σε όσα κατανοούμε ως αλήθεια. Ο Χριστιανισμός απλά δεν στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα. Ο Χριστιανισμός δεν είναι παρά μία ρωμαϊκή ιστορία που αναπτύχθηκε για πολιτικούς λόγους!»

Jordan Maxwell,
ερευνητής - ακαδημαϊκός.

Όλα Συνδέονται Νούμερο 1
Όλα όμως τα παραπάνω είναι γνωστά σε αρκετούς και σαφώς δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ως "θεωρίες συνωμοσίας", μιας και στηρίζονται σε ιστορικά στοιχεία και ακαδημαϊκές μελέτες. Από εδώ και πέρα όμως, το Zeitgeist επιχειρεί ένα συλλογιστικό άλμα, την πρώτη προσπάθεια να "συνδέσει τα πάντα".
Σύμφωνα λοιπόν με την ταινία, τα πραγματικά αίτια πίσω από τη δημιουργία και στήριξη της εν λόγω θρησκείας είναι η θέληση των λίγων για έλεγχο και χειραγώγηση των μαζών. Ξεκινώντας από το ιστορικά τεκμηριωμένο γεγονός ότι ο Μεγάλος Κωνσταντίνος έκανε το πρώτο και ουσιαστικό βήμα ώστε ο Χριστιανισμός να γίνει αργότερα επίσημη θρησκεία του Βυζαντίου (επί Μέγα Θεοδοσίου, 380 μ.Χ.) προχωράει σε κάτι που οι περισσότεροι ιστορικοί σήμερα πιστεύουν, ότι οι πραγματικοί λόγοι πίσω από την εν λόγω ενέργεια ήταν πολιτικοί, για να καταλήξει έντεχνα και σχεδόν αθόρυβα στο συμπέρασμα πως πίσω από τον ίδιο υπήρχε μία παρασκηνιακή ομάδα που επιθυμούσε να μετατρέψει το χριστιανισμό σε μαζικό μέσο χειραγώγησης.
Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το λεγόμενο "σημείο δίχως επιστροφή" όπου μία ιστορική έρευνα μετατρέπεται σε θεωρία συνωμοσίας. Είναι το τρίτο και τελευταίο βήμα στο συλλογισμό του 1ου μέρους της ταινίας, όπου μία υποκειμενική και αστήρικτη υπόθεση ντύνεται με την αξιοπιστία των δύο προηγούμενων βημάτων/ γεγονότων ώστε να γίνει ασυνείδητα αποδεκτή. Κάπως έτσι, το Zeitgeist καταλήγει στο συμπέρασμα πως "οι Ρωμαίοι εφηύραν το χριστιανισμό αποκλειστικά ως μέσο κοινωνικού και οικονομικού ελέγχου της τότε πολιτισμένης Ευρώπης"!

Η Αμερικανική Κυβέρνηση Υπεύθυνη για την 11η Σεπτεμβρίου!
Σε αυτό το σημείο γίνεται το πέρασμα στο 2ο μέρος του ντοκιμαντέρ με τίτλο "Όλος ο Κόσμος μία Σκηνή", το πλέον εντυπωσιακό της ταινίας ως προς τον τρόπο που παρουσιάζει και "δένει" μεταξύ τους τα γεγονότα. Αφορά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης και επιχειρεί να αποδείξει πως πίσω απ' αυτό βρισκόταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ, στην προσπάθεια της να πείσει την αμερικανική κοινή γνώμη για την έναρξη του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή του Αφγανιστάν.
Πως όμως στηρίζει τόσο ακραίους ισχυρισμούς; Απλά, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της εις άτοπου απαγωγής. Τι θέλω να πω; Αναφέρει αρχικά ολόκληρη την επίσημη εκδοχή των γεγονότων, ώστε στη συνέχεια να παρουσιάσει στοιχεία που ακυρώνουν ένα προς ένα τα επί μέρους σημεία της.
Κάπως έτσι, "αποκαλύπτει" ότι η θεωρία που θέλει τους δύο πύργους να πέφτουν από υπερβολική θερμοκρασία είναι ψευδής, παρουσιάζοντας δηλώσεις αυτόπτων μαρτύρων που κάνουν λόγο για πολλαπλές εκρήξεις, το γεγονός ότι οι πύργοι έπεσαν με ταχύτητα ελεύθερη πτώσης, ότι ένα τρίτο κτήριο δίπλα στους Δίδυμους Πύργους που δεν χτυπήθηκε από αεροπλάνο έπεσε επίσης δίνοντας την εντύπωση ότι καταστράφηκε με ελεγχόμενη κατεδάφιση, κ.α.!
Επιπλέον, αναφέρεται στον "μύθο" των 19 αεροπειρατών, "αποκαλύπτοντας" ότι καμία λίστα επιβατών των πτήσεων που καταλήφθηκαν από τους τρομοκράτες δεν περιείχε έστω και ένα από τα ονόματα των 19. Μάλιστα, τουλάχιστον 4 εξ αυτών είναι σήμερα... ζωντανοί!

"Δεν μπορούσα να το πιστέψω όταν είδα το όνομα μου μέσα στη λίστα των αεροπειρατών που έδωσε στη δημοσιότητα το FBI. Υπήρχε το όνομα μου και η ημερομηνία γέννησης μου, όμως δεν είμαι βομβιστής αυτοκτονίας. Είμαι εδώ! Είμαι ζωντανός και δεν έχω ιδέα πως να πιλοτάρω ένα αεροπλάνο.", ανέφερε ο Abdulaziz al-Omari στη βρετανική εφημερίδα The Telegraph, δώδεκα μόλις μέρες μετά την 11η Σεπτεμβρίου!

Επιπλέον, η Επιτροπή της 11ης Σεπτεμβρίου που συστάθηκε στις ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε κανενός είδους προειδοποίηση ή προετοιμασία της κυβέρνησης για τις εν λόγω τρομοκρατικές επιθέσεις. Και όμως, εν έτη 2002 το CNN International παρουσίασε στοιχεία που αποδείκνυαν πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ δύο χρόνια πριν την επίθεση έκανε ασκήσεις ετοιμότητας σε ένα σενάριο όπου τρομοκράτες καταλαμβάνουν αεροπλάνα και τα χρησιμοποιούν ως όπλα τρομοκρατικής επίθεσης. Μάλιστα, ανάμεσα στους στόχους των τρομοκρατών ήταν οι Δίδυμοι Πύργοι και το Πεντάγωνο!
Πλήθος άλλων πραγματικών -ή τουλάχιστον πολύ κοντά στην πραγματικότητα- στοιχείων κάνουν την εμφάνιση τους στο 2ο μέρος του Zeitgeist, θέτοντας υπό ισχυρή αμφισβήτηση την επίσημη εκδοχή των γεγονότων. Γιατί όμως να φτάσει σε αυτό το σημείο η κυβέρνηση των ΗΠΑ;

Όλα Συνδέονται Νούμερο 2
Και κάπου εδώ τα γεγονότα δίνουν τη θέση τους στις υποθέσεις, παρουσιάζοντας τη θεωρία συνωμοσίας του 2ου μέρους της ταινίας. Όπως υποστηρίζει το Zeitgeist, ο φόβος της τρομοκρατίας έχει χρησιμοποιηθεί κατά το παρελθόν ουκ ολίγες φορές για την καθοδήγηση της κοινής γνώμης ώστε να αποδεχθεί μέτρα μείωσης των ατομικών ελευθεριών των πολιτών. Έτσι και τώρα, τα τρομοκρατικά χτυπήματα σε ΗΠΑ (11 Σεπτεμβρίου 2001), Μαδρίτη (11 Μαρτίου 2004) και Λονδίνο (7 Ιουλίου 2005) ήταν σχεδιασμένα από τις κυβερνήσεις για αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Που στηρίζεται όμως η γενίκευση της εν λόγω θεωρίας συνωμοσίας εκτός των ΗΠΑ; Για παράδειγμα, στην περίπτωση του Λονδίνου αποδείχθηκε αργότερα πως την ημέρα που έγιναν οι επιθέσεις στο λεωφορείο και στο μετρό, πραγματοποιούνταν ασκήσεις/ σενάρια τρομοκρατικών επιθέσεων στους ίδιους σταθμούς, την ίδια ώρα και με τον ίδιο τρόπο!
Κάπως έτσι, το Zeitgeist καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: "Μεμονωμένες μονάδες μέσα στην κυβέρνηση σχεδίασαν τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στους πολίτες τους, με σκοπό να καθοδηγήσουν την κοινή γνώμη ώστε να στηρίξει τα σχέδια τους. Αυτό γίνεται για χρόνια. Η 11η Σεπτεμβρίου ήταν μία δουλειά εκ των έσω!"

Χειραγώγηση Πολιτών και Κυβερνήσεων Μέσω του Τραπεζικού Συστήματος
Κάπως έτσι φτάνουμε στο πιο αδύναμα στοιχειοθετημένο και κατ' επέκταση πιο "συνωμοσιολογικό" κομμάτι του Zeitgeist, το 3ο και τελευταίο μέρος που φέρει τον τίτλο "Μην σας Απασχολούν οι ’νθρωποι Πίσω από την Κουρτίνα". Εδώ εξετάζεται το παρασκήνιο πίσω από τα μεγάλα οικονομικά κραχ των ΗΠΑ υποστηρίζοντας ότι αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου μίας μικρής ομάδας τραπεζιτών (J. P. Morgan, D. Rockfeller, κ.α.) για απόλυτο έλεγχο των πολιτών και της αμερικανικής κυβέρνησης.
Αν και αρχικά η όλη προσέγγιση μοιάζει να αφορά μόνο τις ΗΠΑ -μιας και γίνεται αναφορά στο οικονομικό πανδαιμόνιο του 1907, στο κραχ του 1929, στο πως η Federal Reserve Bank που εκδίδει το δολάριο κατάφερε να εξαφανίσει τον ανταγωνισμό (μόνο το 1929 έκλεισαν 5.400 ανεξάρτητες τράπεζες)- εντούτοις σύντομα η ταινία προχωράει σε αναλύσεις που δείχνουν ότι το πιστωτικό σύστημα που υπάρχει σήμερα παγκοσμίως οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια πολίτες και κυβερνήσεις στην υπερχρέωση, ενώ υποστηρίζει ότι σχεδόν όλοι οι μεγάλοι πόλεμοι (1ος και 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος, κ.λπ.) έχουν υποκινηθεί από το διεθνές τραπεζικό καρτέλ προς ίδιον όφελος!

Μάλιστα, τέτοια ακραία συμπεράσματα στηρίζονται από δηλώσεις αρκετών προέδρων των ΗΠΑ, όπως π.χ. του Woodrow Wilson που επέτρεψε την ίδρυση της Federal Reserve Bank: "Το μεγάλο βιομηχανικό μας έθνος ελέγχεται από το δικό του τραπεζικό σύστημα. Το τραπεζικό μας σύστημα είναι ιδιωτικά διοικούμενο. Η ανάπτυξη του έθνους μας και, επομένως, όλες μας οι δραστηριότητες βρίσκονται στα χέρια λίγων ανθρώπων [...] που ελέγχουν και καταστρέφουν κάθε αυθεντική οικονομική ελευθερία για την προστασία των δικών τους συμφερόντων.
Έχουμε καταλήξει να είμαστε μία από τις χειρότερα ελεγχόμενες και απολύτως καθοδηγούμενες κυβερνήσεις του πολιτισμένου κόσμου. Δεν είμαστε πλέον κυβέρνηση της ελεύθερης γνώμης, μήτε εκλεγμένη από την πλειοψηφία, αλλά μία κυβέρνηση που εκλέγεται και καθοδηγείται από μικρές ομάδες ισχυρών ανθρώπων."

Όλα Συνδέονται Νούμερο 3
Στο συγκεκριμένο κομμάτι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ πραγματικών γεγονότων και υποθέσεων είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτη, ίσως γιατί τα στοιχεία που υπάρχουν δεν δικαιολογούν ικανοποιητικά τις υποθέσεις/ θεωρίες που παρουσιάζονται, κάτι που ώθησε τον παραγωγό Peter Joseph να επιδιώξει αυτό το θολό τοπίο εσκεμμένα.
Κάπως έτσι, αν τα όσα παρουσιάστηκαν έως τώρα σχετικά με το 3ο μέρος μπορεί να έχουν σχέση με την πραγματικότητα (αν και δεν στηρίζονται αρκετά με στοιχεία), από εδώ και πέρα οι συλλογισμοί που πραγματοποιούνται στο Zeitgeist μοιάζουν να ξεφεύγουν από τα όρια της λογικής. Τι θέλω να πω; Ούτε λίγο ούτε πολύ, η ταινία υποστηρίζει πως υπάρχει ένα παγκόσμιο σχέδιο ελέγχου πολιτών και κυβερνήσεων μέσω του τραπεζικού συστήματος, στο οποίο σταδιακά όλο το χρήμα -και κατ' επέκταση η εξουσία- συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα κέντρα εξουσίας. Σύμφωνα πάντα με το Zeitgeist, το εν λόγω σχέδιο έχει ήδη επιτευχθεί στην Ευρώπη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ παρασκηνιακά ετοιμάζεται στη βόρεια Αμερική με τη νομισματική ένωση των ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό και τη δημιουργία του νομίσματος Amero (κατά αντιστοιχία του Euro). Επίσης, ήδη υπάρχει Αφρικανική Ένωση, ενώ στα σκαριά βρίσκεται κάτι παρόμοιο και στην Ασία.
Επόμενο βήμα; Όλα τα παραπάνω κέντρα ελέγχου που θα δημιουργηθούν στις εκάστοτε ηπείρους να ενωθούν σε μία ενιαία παγκόσμια κυβέρνηση που θα μπορεί να ασκεί έλεγχο σε ολόκληρη τη γη. Σας φαίνονται υπερβολικοί οι ισχυρισμοί; Και όμως, δεν είναι κάτι καινούργιο στους συνωμοσιολογικούς κύκλους, κάτι που μου έκανε ξεκάθαρο και ο David Icke -ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή συνωμοσιολόγους παγκοσμίως- σε συζήτηση που είχαμε πριν από λίγους μήνες.
Βέβαια, για το Zeitgeist το παρασκηνιακό σχέδιο παγκόσμιου ελέγχου δεν σταματάει εδώ, μιας και μετά την εγκαθίδρυση μίας παγκόσμιας κυβέρνησης θα απομένει ένα ακόμα τελικό βήμα. Ποιο είναι αυτό; Κατ' εμέ έχουμε ήδη χαθεί αρκετά -και επικίνδυνα- μέσα σε συνωμοσιολογικά σενάρια, οπότε ας σταματήσουμε κάπου εδώ και ας αφήσουμε τη συνέχεια για τις οθόνες σας.

Έρευνα Vs Πειθώ
Κάπου εδώ όμως πρέπει να σταματήσουμε τον χορό των "αποκαλύψεων", ώστε να καθίσουμε πίσω και να αξιολογήσουμε τα δεδομένα που προσφέρονται απλόχερα και αφιλοκερδώς στο Zeitgeist.
Από τα τρία μέρη του ντοκιμαντέρ, το 1ο χαρακτηρίζεται από τη μεγαλύτερη αξιοπιστία των στοιχείων μιας και τα όσα αναφέρει έχουν δημοσιευθεί ήδη σε πλήθος βιβλίων και ακαδημαϊκών ερευνών. Το 2ο μέρος αν και παρουσιάζει πλήθος στοιχείων που είναι πραγματικά ή τουλάχιστον πολύ κοντά στην πραγματικότητα, χαρακτηρίζεται από μία εκτεταμένη αοριστία ως προς τη σύνδεση των στοιχείων με τις πηγές τους, χάνοντας έτσι έως ένα μεγάλο βαθμό την ερευνητική του αξία. Το 3ο μέρος όπως έχουμε ήδη πει είναι το πλέον αστήρικτο, μιας και παρουσιάζει κάποια στοιχεία στην αρχή αλλά αδυνατεί να αναφέρει έστω και κάποια ονόματα που κρύβονται πίσω από αυτή τη συνωμοσία σήμερα (παραμόνο ποιοι την ξεκίνησαν πριν από έναν αιώνα).
Επομένως, πως καταφέρνει να "πείσει" την πλειοψηφία των θεατών του; Επί της ουσίας, ο παραγωγός Peter Joseph εφαρμόζει στην εντέλεια την τεχνική ψυχολογικής πειθούς του Dale Carnegie (How to Win Friends and Influence People, εκδ. Simon and Schuster, 1936). Ο λόγος για την τεχνική του "Ναι-Ναι", η οποία αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό κάθε καλού συνωμοσιολόγου και η σωστή εφαρμογή της δίνει τη δυνατότητα στον εκφωνητή να επηρεάσει σταδιακά την αντιληπτική ικανότητα του θεατή! Πως επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο; Ας πάρουμε για παράδειγμα το 2ο μέρος της ταινίας που αφορά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Ξεκινάει με πληροφορίες που είναι όντως πραγματικές (αλλεπάλληλες εκρήξεις, σχεδόν ελεύθερη πτώση των κτηρίων, κ.λπ. το πρώτο "ναι"), ακολουθούν πληροφορίες που είναι αρκετές ώστε να κάνουν τον αναγνώστη να αναρωτηθεί για το προηγούμενο δόγμα στο οποίο πίστευε (σενάρια/ ασκήσεις τρομοκρατικού χτυπήματος από το FBI που ταυτίζονται με τα γεγονότα του 2001, κ.λπ. το δεύτερο "ναι") και κάπου εκεί εισάγει τη δική του ερμηνεία για το ποιος υποκινεί τα εκάστοτε γεγονότα ωθώντας σχεδόν αθόρυβα τον αναγνώστη να την αποδεχτεί (η κυβέρνηση είναι πίσω από όλα το τρίτο ναι).
Και η τεχνική πειθούς του Carnegie είναι μόνο μία από τις πολλές που χρησιμοποιήθηκαν κατά την παραγωγή του Zeitgeist, με αποτέλεσμα να ωθήσει αρκετούς σε σχόλια όπως αυτό του Jordyn Marcellus στην εφημερίδα Gauntlet του Πανεπιστημίου του Calgary (Καναδάς): «Για ταινία που στοχεύει στην καταπολέμηση της χειραγώγησης, η δημιουργία της στηρίζεται υπερβολικά σε τεχνικές χειραγώγησης!»

Τι Είναι Τελικά το Zeitgeist;
Επομένως, τι είναι το Zeitgeist; Εν συντομία, δεν παρουσιάζει αντίθετες απόψεις, αναφέρεται μόνο στις αποδείξεις που στηρίζουν τις θεωρίες που παρουσιάζει, δεν έχει άμεση σύνδεση μεταξύ αποδεικτικών στοιχείων και πηγών κάνοντας τον έλεγχο της εγκυρότητας του εξαιρετικά δύσκολο, δεν παρουσιάζει παρά λιγοστές απόψεις "ειδικών", πραγματοποιεί συλλογιστικά άλματα βασιζόμενο σε έλλειψη στοιχείων ή υποκειμενική κρίση των υπαρχόντων, κ.λπ. ’ρα, σίγουρα δεν είνα έρευνα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοια γιατί θα σας απογοητεύσει.
Από την άλλη όμως, αποτελεί μία ταινία -ένα κινηματογραφικής φιλοσοφίας ντοκιμαντέρ- που χρησιμοποιώντας με εξαιρετικό τρόπο τη δύναμη που ασκεί η εικόνα και ο ήχος στον άνθρωπο, κάνει πιο πιστευτές και αρεστές μερικές από τις γνωστότερες θεωρίες συνωμοσίας παγκοσμίως. Καταφέρνει να προσπεράσει την ενστικτώδη αντίδραση απόρριψης του μέσου ανθρώπου προς κάθε συνωμοσιολογική θεωρία, επιτυγχάνοντας κάτι που χιλιάδες σχετικά βιβλία δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα. Και το κυριότερο: δημιουργεί πολλά ερωτήματα και προσφέρει έδαφος για αρκετές διαφωνίες και συζητήσεις!
Το cinema στην υπηρεσία των συνωμοσιολογικών θεωριών λοιπόν! Η συμβουλή μου; Κατεβάστε την ταινία στον υπολογιστή σας (www.zeitgeistmovie.com), καλέστε 2-3 φίλους για την προβολή και ετοιμαστείτε για επικές συζητήσεις. Προς θεού όμως, μην πάρετε της μετρητοίς οτιδήποτε δείτε. Το Zeitgeist είναι μία ταινία καλή στο να δημιουργεί ερωτήματα και να μας βάζει σε διαδικασία σκέψης και αμφισβήτησης για το αν τελικά τα πράγματα είναι όπως φαίνονται. Σε καμία όμως περίπτωση δεν είναι καλή στο να δίνει απαντήσεις!

[Επιπλέον πληροφορίες]

[1] Τι Σημαίνει Zeitgeist;
Ως όρος έχει τις ρίζες του μέσα στο φιλοσοφικό κόσμο των ιδεών. Όπως διαβάζουμε στο The Dictionary of the History of Ideas (Πανεπιστήμιο της Virginia), στη λέξη Zeitgeist ή Geist der Zeit ή Geist der Zeiten το zeit έχει τη σημασία της "χρονικής περιόδου - εποχής" ενώ το geist αυτή του "πνεύματος". Έτσι, zeitgeist σημαίνει το "πνεύμα της εποχής", ή καλύτερα το "πνεύμα των καιρών". Με ποια έννοια όμως;
Αιώνες τώρα υπάρχει η αίσθηση ότι μία συγκεκριμένη χρονική περίοδος μπορεί να χαρακτηριστεί από μία γενικότερη έννοια που ξεχωρίζει κατά τη διάρκεια της, όπως για παράδειγμα ήταν η συνταγματική μοναρχία ή ο ρομαντισμός, όχι όμως μόνο ως μόδα των καιρών αλλά και ως εποχή. Έτσι, για πολλούς σήμερα βρισκόμαστε στην εποχή του internet, σύμφωνα όμως με την ταινία το "πνεύμα των καιρών" είναι ο παρασκηνιακός έλεγχος των μαζών. Μήπως όμως το zeitgeist του σήμερα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία ευρύτερη συνωμοσιολαγνεία;

[2] Zeitgeist 2 - Η Συνέχεια!
Δεν δίστασα να επικοινωνήσω με τον παραγωγό του Zeitgeist - The Movie, Peter Joseph, ρωτώντας τον για τις φήμες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο σχετικά με ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει.
«Δεν είναι καθόλου φήμες!», μου απάντησε δίχως περιστροφές. «Το Zeitgeist-Addndum θα ανεβεί στο διαδίκτυο τον Οκτώβριο του 2008, φυσικά δωρεάν. Στόχος του είναι να προτείνει λύσεις στα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην αρχική ταινία.»
Σε σχετική μου ερώτηση για τις τρύπες και τα συλλογιστικά άλματα που χαρακτηρίζουν το πρώτο Zeitgeist ήταν σαφέστατος: «Μα δεν επιθυμώ σε καμία περίπτωση όσοι δουν τα ντοκιμαντέρ μου να αποδεχθούν όσα αναφέρονται ως αλήθεια. Ευχή μου είναι να αποτελέσουν έναυσμα για όσους τα δουν ώστε να αναζητήσουν και να βρουν μόνοι τους αυτά που επιθυμούν. Διότι η αλήθεια δεν μπορεί να χωρέσει σε λέξεις, παραμόνο να συνειδητοποιηθεί!»

www.metafysiko.gr