Γεννά ελπίδες το γονίδιο Sox9

Τι ανακάλυψαν Βρετανοί επιστήμονες

Το δρόμο για την ανάπτυξη νέων θεραπειών για ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό, πάσχουν από Αλτσχάιμερ ή έχουν όγκο στον εγκέφαλο ενδεχομένως να ανοίγει η ανακάλυψη Βρετανών επιστημόνων ενός γενετικού μηχανισμού που φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στις περιπτώσεις αυτών των ασθενών.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Nature Neuroscience, οι επιστήμονες επισημαίνουν το ρόλο ενός γονιδίου που ονομάζεται Sox9. Το γονίδιο αυτό φαίνεται να παίζει ρόλο-κλειδί στην ανάπτυξη των νευρικών βλαστοκυττάρων στο έμβρυο, κύτταρα που στη συνέχεια θα εξελιχθούν σε εγκεφαλικό ιστό ή κύτταρα του νωτιαίου μυελού.

Ελέγχοντας το συγκεκριμένο γονίδιο σε ποντίκια, οι ερευνητές κατάφεραν να θέσουν σε κίνηση την ανάπτυξη αυτών των βλαστικών κυττάρων, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα να μπορέσουν μελλοντικά να αντικαταστήσουν ή να αναγεννήσουν κατεστραμμένα εγκεφαλικά κύτταρα σε ανθρώπους.

Ωστόσο ο επικεφαλής της έρευνας διευκρίνισε πως πιθανότατα θα χρειαστούν ακόμα πολλά χρόνια μέχρι να αναπτυχθούν θεραπείες για τους ανθρώπους που πάσχουν από εγκεφαλικό, Αλτσχάιμερ ή όγκο στον εγκέφαλο.

Τα ανθρώπινα έμβρυα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αρχίζουν να αναπτύσσουν το νευρικό σύστημά τους μόλις δύο εβδομάδες μετά τη σύλληψή τους. Μέχρι να συμπληρωθούν πέντε εβδομάδες, το νευρικό σύστημα του εμβρύου αποτελείται κυρίως από νευρο-επιθηλιακά κύτταρα που αναπτύσσονται με μεγάλη ταχύτητα και θέτουν τα θεμέλια για τη δημιουργία του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Μόνο μετά από αυτό το στάδιο αρχίζουν να εμφανίζονται τα διαφορετικά είδη νεύρων και τα υποστηρικτικά κύτταρα που απαρτίζουν το νευρικό σύστημα στην ολότητά του. Τα εξειδικευμένα αυτά κύτταρα προέρχονται από τα νευρικά βλαστικά κύτταρα.

Οι βρετανοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι το γονίδιο Sox9 είναι αναγκαίο για την μετατροπή των νευρο-επιθηλιακών κυττάρων σε νευρικά βλαστικά κύτταρα. Επίσης το συγκεκριμένο γονίδιο χρειάζεται, στη συνέχεια, για να επιτρέπει στα νευρικά βλαστικά κύτταρα στον ενήλικο εγκέφαλο να διατηρούν τις ιδιότητές τους, όπως την ικανότητα αναγέννησης και διαφοροποίησης (εξειδίκευσης). Οι επιστήμονες επίσης ανακάλυψαν ένα δεύτερο γονίδιο, το Shh, που χρειάζεται προκειμένου το βασικό γονίδιο Sox9 να εκτελέσει το έργο του.

Οι ερευνητές πρόσθεσαν με τεχνητό τρόπο το Sox9 ή το Shh στα νευρο-επιθηλιακά κύτταρα των εμβρύων ποντικιών και διαπίστωσαν ότι, με τον τρόπο αυτό, ήταν πλέον σε θέση να εκκινήσουν τη διαδικασία μετατροπής τους σε νευρικά βλαστικά κύτταρα. Βρήκαν επίσης ότι αν υπάρχει μια γενετική ανωμαλία στο γονίδιο Sox9, τότε είναι πολύ πιο δύσκολο τα πειραματόζωα να αναγεννήσουν στη συνέχεια τα κατεστραμμένα νευρικά κύτταρά τους.


Πηγή