Ελληνικός κινηματογράφος Ν2

Θανάσης Βέγγος

Ο Θανάσης Βέγγος είναι Έλληνας κωμικός ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου. Έχει παίξει σε 126 ταινίες, σε 52 από τις οποίες ως πρωταγωνιστής και έχει σκηνοθετήσει (πρωταγωνιστώντας ταυτόχρονα) ακόμη επτά ταινίες. Θεωρείται ένας από τους πιο δημοφιλείς κωμικούς του ελληνικού κινηματογράφου.

Γεννήθηκε στον Πειραιά, στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927 από το Βασίλη και την Ευδοκία Βέγγου, των οποίων ήταν και το μοναδικό παιδί. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος, συγκεκριμένα εργαζόταν στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού, και ήρωας της αντίστασης. Μετά τον πόλεμο, εκδιώχθηκε από τη δουλειά του εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων. Η απόλυση του πατέρα του προκάλεσε,... όπως ήταν αναμενόμενο, σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην οικογένεια του Θανάση, κάτι που τον αναγκάζει να ριχτεί στον αγώνα για το μεροκάματο. Κυριότερη μεταξύ των επαγγελμάτων με τα οποία ασχολήθηκε ήταν η απασχόληση σε επεξεργασίες δερμάτων. Παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά του. Τα χρόνια 1948-1950 εξορίστηκε στη Μακρόνησο, όπου γνωρίστηκε με τον μετέπειτα γνωστό σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο. Αυτή η γνωριμία οδήγησε στην πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, το 1954 στην ταινία Μαγική Πόλις του Κούνδουρου. Για τα επόμενα πέντε χρόνια έπαιξε σε μικρούς ρόλους, εργαζόμενος παράλληλα και ως φροντιστής στα πλατό. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε σε μερικές από τις πιο ιστορικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως Ο δράκος, Διακοπές στην Αίγινα, Μανταλένα, Συννεφιασμένη Κυριακή, Ο Ηλίας του 16ου, Ποτέ την Κυριακή. Ο πρώτος του μεγάλος ρόλος είναι μαζί με το Νίκο Σταυρίδη στην ταινία Οι δοσατζήδες του 1960. Τον ίδιο καιρό, το 1959 πήρε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού όχι από Σχολή αλλά ως εξαιρετικό ταλέντο με εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Η πρώτη του θεατρική παράσταση ήταν στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς πλουτς», δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη, επίσης το 1959.
Τα επόμενα χρόνια, συνεργαζόμενος κυρίως με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη, αναπτύσσει τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου τύπου, που τον καθιέρωσε και αρχίζει να γίνεται δημοφιλής. Με ταινίες όπως Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ, Μην είδατε τον Παναή, Ζήτω η τρέλα, Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης καθιερώνεται στη συνείδηση του κοινού. Το 1964, σε αναζήτηση καλλιτεχνικής ελευθερίας, ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής ΘΒ - Ταινίες Γέλιου. Την περίοδο 1965-1969, συνεργαζόμενος με τον Πάνο Γλυκοφρύδη και τον Ερρίκο Θαλασσινό, αλλά και σκηνοθετώντας ο ίδιος κάποιες φορές, γύρισε τις καλύτερες κατά γενική ομολογία ταινίες του, όπως τις Φανερός πράκτωρ 000, Τρελός, παλαβός και Βέγγος, Ποιος Θανάσης;, που τις χαρακτηρίζουν το σουρεαλιστικό χιούμορ, ο αυτοσχεδιασμός και η πηγαία ερμηνεία. Παρά την εμπορική και καλλιτεχνική τους επιτυχία, οι ταινίες αυτές οδηγούν την εταιρία του Βέγγου σε κλείσιμο και τον ίδιο σε οικονομική καταστροφή, από την οποία θα συνέλθει μόνο μετά από πολλά χρόνια.
Η καριέρα του συνεχίζεται με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη, ενώ η δημοτικότητά του παραμένει σταθερή κι οδηγεί στην αποθέωσή του από τον κόσμο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1971, όπου η ταινία Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση; αποσπά τα βραβεία κριτικών και κοινού. Άλλη σημαντική ταινία αυτής της περιόδου είναι Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας του 1976. Η θεματολογία των ταινιών του μετατοπίζεται προς την κοινωνική κριτική, ενώ το 1983 σταματά για λίγα χρόνια να κάνει κινηματογράφο. Τη δεκαετία του '80 ασχολείται με το γύρισμα έξι βιντεοταινιών και της τηλεοπτικής σειράς Βεγγαλικά που, μετά από προσπάθειες πολλών ετών, προβλήθηκε τελικά στην τηλεόραση το 1988. Το 1990 εμφανίστηκε στη σειρά του ΑΝΤ1 Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης.
Η επιστροφή του στον κινηματογράφο γίνεται με την ταινία Ήσυχες μέρες του Αυγούστου του Παντελή Βούλγαρη. Η ερμηνεία του έχει πια διαφοροποιηθεί, είναι χαμηλών τόνων αλλά μεγάλης εκφραστικότητας, με κορυφαία στιγμή το ρόλο του στην ταινία Όλα είναι δρόμος του 1998. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε επίσης στην Επίδαυρο, το 1997 στο ρόλο του Δικαιόπολι στους Αχαρνής και το 2001 στην Ειρήνη του Αριστοφάνη με μεγάλη επιτυχία. Το 2002, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, ο Θανάσης Βέγγος κράτησε έναν από τους βασικούς ρόλους στην τηλεοπτική σειρά Περί ανέμων και υδάτων. Συνεχίζει μέχρι σήμερα να είναι από τους πιο αγαπημένους και δημοφιλείς κωμικούς του ελληνικού κινηματογράφου.
Ο Θανάσης Βέγγος είναι μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και του Σωματείου Παραγωγών. Είναι μόνιμος κάτοικος της Αθήνας. Την εποχή που γυριζόταν Ο δράκος παντρεύτηκε την Ασημίνα Βέγγου, με την οποία είναι μαζί μέχρι και σήμερα, και έχουν δύο γιους.

Βραβεύσεις

Ο Θανάσης Βέγγος έχει τιμηθεί με τα παρακάτω βραβεία:


1962 Ένωση Ελλήνων κριτικών
1971 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Α' Ανδρικού Ρόλου Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;
1971 Ένωση Ελλήνων κριτικών Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;
1972 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ερμηνείας Α' Ανδρικού Ρόλου* Θανάση, πάρε τ' όπλο σου
1991 Κρατικό βραβείο Ερμηνείας Β' Ανδρικού Ρόλου Ήσυχες μέρες του Αυγούστου
1993 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου του
2008 Πρόσωπα 2008 Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου του
*Το βραβείο αυτό του δόθηκε και ως αντίδραση στο τότε καθεστώς.

Το 2002 ο Δήμος Κορυδαλλού τίμησε τον καταξιωμένο ηθοποιό δίνοντας το όνομά του στο 1.900 θέσεων, δημοτικό αμφιθέατρο της περιοχής.
Τον Οκτώβριο του 2008 ο Δήμος Πειραιά μετονομάζει, ύστερα από απόφαση του Δ.Σ., την πλατεία Ευαγγελισμού στο Νέο Φάληρο, γενέτειρα του ηθοποιού, σε πλατεία Θανάση Βέγγου.

Φιλμογραφία

Μαγική πόλις (1954)... Θανάσης
Καταδικασμένη κι απ' το παιδί της (1955)
Ο δράκος (1956)... Σπαθής
Κυριακάτικοι ήρωες (1956)... ναύτης, φίλαθλος
Το κορίτσι με τα μαύρα (1956) .... χωροφύλακας
Το κορίτσι με τα παραμύθια (1956)
Το κορίτσι της αμαρτίας (1957)
Έχει θείο το κορίτσι (1957) .... ταξιτζής
Μαρία Πενταγιώτισσα
Τσαρούχι, πιστόλι, παπιγιόν
Της τύχης τα γραμμένα (1957) ... Μουτζουρίδης
Για το ψωμί και τον έρωτα, ή Συννεφιασμένη Κυριακή (1957)... Θανάσης
Ο Μιμίκος και η Μαίρη (1958)
Κάθε εμπόδιο για καλό (1958)... Γιάννης Παπαδόπουλος, νευρολόγος
Χαρούμενοι αλήτες
Η φτώχεια θέλει καλοπέραση
Διακοπές στην Αίγινα (1958)
Το εισπρακτοράκι
Ο θείος από τον Καναδά (1959) .... Πάνος
Δοσατζήδες (1959)
Η μουσίτσα(1959)... Φοίβος
Γαμήλιες περιπέτειες (1959)... παγοπώλης
Καραγκιόζης, ο αδικημένος της ζωής .... Μελέτης Μελετόπουλος
Ανθισμένη αμυγδαλιά (1959)
Το αγοροκόριτσο .... σερβιτόρος
Ο Ηλίας του 16ου (1959) .... Θωμάς
Περιπλανώμενοι Ιουδαίοι
Τα ντερβισόπαιδα (1960) .... Πολύδωρος
Τυφλός άγγελος (1960)
Το ραντεβού της Κυριακής (1960)
Μήτρος και Μητρούσης στην Αθήνα (1960) .... Μήτρος
Το κλοτσοσκούφι (1960)... θυρωρός
Ποτέ την Κυριακή (1960)
Η αυγή του θριάμβου (1960)
Ερωτικά παιχνίδια (1960)... ξενοδόχος
Για σένα την αγάπη μου (1960)
Οι 900 της Μαρίνας (1960) ... Παρτσακλής
Μια του κλέφτη
Μανταλένα (1960) .... χωροφύλακας
Ζητείται ψεύτης (1961) .... Βρασίδας
Χαμένα όνειρα (1961)... Βαγγέλης
Ποια είναι η Μαργαρίτα (1961) ... Γρηγόρης Λαδιάς
Οικογένεια Παπαδοπούλου (1961) ... Σπύρος
Λάθος στον έρωτα (1961) ... Θύμιος
Η Λίζα και η άλλη .... Πέτρος Βανδής
Η κατάρα της μάνας (1961)... Πασχάλης
Δούλεψε για να φας (1961) ... Αυγουστής
Ευτυχώς τρελάθηκα .... Μανώλης
Το πιθάρι (1962)
Ψηλά τα χέρια Χίτλερ (1962).... Παναγής
Το πιθάρι (1962)... Ανδρέας
Ζήτω η τρέλα .... Ρωμαίος
Ο βασιλιάς της γκάφας (1962).... Φρίξος
Αστροναύτες για δέσιμο
Μην είδατε τον Παναή (1962) .... Παναής Παπαπαναγόπουλος
Γαμπρός για κλάματα
Η νύφη το 'σκασε (1962)... Χαρίλαος
Δουλειές του ποδαριού (1962).... Μήτρος
Ο ατσίδας (1962).... Θρασύβουλας
Ο Ιππόλυτος και το βιολί του (1963) .... Ιππόλυτος
Τύφλα να 'χει ο Μάρλον Μπράντο (1963).... Στέφανος Αυγερινός
Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης (1963) .... Θανάσης Μπιρμπίλης
Ο τρελάρας (1963) .... Ερρίκος Δελαπόρτας
Το τυχερό πανταλόνι(1963)... Θανάσης Φουκαράς
Σχολή για σωφερίνες (1964)... Μπάμπης
Οι φτωχοδιάβολοι (1964)... Φρίξος
Ο καταφερτζής (1964)... Κανέλλος Καραμπατσάς
Ο πολύτεκνος
Θα σε κάνω βασίλισσα (1964) .... Αντώνης Τσιλιβίκης και Αντώνης Μπεϊζάνης
Έξω φτώχεια και καλή καρδιά (1964).... Θανάσης Κούτρας
Ευτυχώς τρελάθηκα (1966) ... Μανώλης
Τα δίδυμα .... Σταμάτης / Μπούλης
Είναι ένας τρελός, τρελός, τρελός Βέγγος (1965) .... Θανάσης Θανασάκης
Ο παπατρέχας (1966) .... Πολύδωρος Λαγός
Φανερός πράκτωρ 000 (1967) .... Αθανάσιος Βόμβας (Θου Βου)
Πάρε κόσμε (1967) .... Αγαθοκλής
Τρελός, παλαβός και Βέγγος .... Θανάσης
Δόκτωρ Ζι-Βέγγος (1968) .... Θανάσης
Ποιός Θανάσης (1968) .... Θανάσης
Ένα ασύλληπτο κορόιδο (1969)... Κυριακούλης
Θου-Βου: φαλακρός πράκτωρ, επιχείρησις Γης Μαδιάμ (1969).... Αθανάσιος Βόμβας
Ένας Βέγγος για όλες τις δουλειές (1970) .... Θανάσης Χατζηκαραθανάσης
Ο Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα (1970) .... Θανάσης
Διακοπές στο Βιετνάμ (1971) .... Θανάσης
Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; (1971) .... Θανάσης
Ξένοιαστος παλαβιάρης .... Θανάσης
Θανάση, πάρε τ' όπλο σου (1972) .... Θανάσης
Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ (1973) .... Θανάσης Ζεβεδαίος
Δικτάτωρ καλεί Θανάση .... Θανάσης
Ο τσαρλατάνος... Θανάσης και Αθανασία κι ο πατέρας τους, μπάρμπα Λευτέρης
Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας (1976) .... Θανάσης
Από πού πάνε για τη χαβούζα; (1978) .... Θανάσης Παπαθανάσης
Βέγγος ο υπέροχος
Ο παλαβός κόσμος του Θανάση (1979) .... Θανάσης
Ο φαλακρός μαθητής (1979).... Θανάσης
Θανάση, σφίξε κι άλλο το ζωνάρι (1980) .... Θανάσης Μαγγάνας
Βέγγος, ο τρελός καμικάζι (1980)... Θανάσης Τράμπας
Το μεγάλο κανόνι (1981) .... Θανάσης Απαλοχέρης
Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι (1982) .... Θανάσης
Τρελός και πάσης Ελλάδος (1983) .... Θανάσης
Ο Θανάσης στη χώρα του «Θα» (1988, βίντεο) .... Θανάσης
Made in Greece (1988)
Τρελοκομείον η Ελλάς (βίντεο)
Θανάσης ο αισιόδοξος (1989, βίντεο) .... Θανάσης
Το δίδυμο της συμφοράς (βίντεο)
Κρεβάτι για πέντε (βίντεο)
Ο πρωταθλητής (βίντεο)
Θανάσης ο βομβιστής (1990, βίντεο)... Θανάσης
Ήσυχες μέρες του Αυγούστου (1991) .... Νικόλας
Ζωή χαρισάμενη (1993) .... Μάρκος
Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995) .... ταξιτζής
Βήματα (1996, τηλεταινία)
Όλα είναι δρόμος (1998) .... θηροφύλακας
Το αίνιγμα (1998).... Λίνος και Θανάσης
Η ιστορία της Λίλυ (2002)
Ψυχή Βαθειά (2009)
The Flight of the Swan (2010)
[Επεξεργασία]Τηλεόραση
Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης (ΑΝΤ1, 1990) .... Θανάσης Παπαθανάσης
Έρωτας, όπως έρημος (ΝΕΤ, 2003) .... Αναστάσης
Περί ανέμων και υδάτων (Mega, 2002) .... Λύσανδρος
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου (ΑΝΤ1, 2006) .... Αρίστος
Βεγγαλικά (ΕΡΤ)
Η Θεσσαλονίκη της νοσταλγίας μας(ΕΤ3,2009)