Παλίµψηστο
αρχιτεκτονικής από Ευρώπη και Ανατολή, µε µεγάλα στατικά ατού - όπως οι αντισεισµικοί πεσσοί- είναι οι µονές στο Άγιον Όρος, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα διεθνούς συνεδρίου.
«Όσοι ζωντανοί», πορευθείτε στο Άγιον Όρος. Ελάτε σαν απλοί προσκυνητές, ελάτε να γνωρίσετε µονοπάτια απάτητα, χώρες ονειρώδεις, ασκητές, σοφούς, άγιους ανθρώπους...».
Είναι η ακροτελεύτια παράγραφος του ενθουσιώδους εγερτήριου σαλπίσµατος του αρχιτέκτονα Παύλου Μυλωνά, που καλούσε µε κείµενό του από το περιοδικό «Ζυγός» (1964) επαΐοντες και µη να ευαισθητοποιηθούν γύρω από το ζήτηµα του µέλλοντος της µοναστικής πολιτείας.
Ένα τεράστιο αρχείο
Σήµερα, 1.046 χρόνια µετά την ίδρυση του πρώτου αγιορείτικου µοναστηρίου, έχει περάσει µισός και πλέον αιώνας από την έναρξη της σχέσης του αρχιτέκτονα Παύλου Μυλωνά (1915 -2005) µε το Άγιον Όρος του οποίου αποτύπωσε αρχιτεκτονικά (σε σχέδια, φωτογραφίες αλλά και κείµενα) κάθε τετραγωνικό εκατοστό γης σ΄ ένα τεράστιο αρχείο.
Με αφορµή αυτό το ογκώδες και στην πλειονότητα των στοιχείων του αδηµοσίευτο αρχείο που παραχωρήθηκε και στεγάζεται στο Μουσείο Μπενάκη ως τµήµα των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, το Περιβόλι της Παναγιάς βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο ειδικού διεθνούς συνεδρίου για την «Αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους, ιστορία και έρευνα» καθώς και παράλληλης έκθεσης µε αρχιτεκτονικά σχέδια, φωτογραφίες και κείµενα.
Υπήρξαν µάλιστα εκπλήξεις από τη στατική συµπεριφορά πεσσών στις µονές του Περιβολιού της Παναγιάς. Η πυρκαγιά που ξέσπασε το 2004 στη Μονή Χιλανδαρίου και κατέκαυσε το µοναστήρι αποκάλυψε «ακλόνητο» έναν πεσό διαµέτρου 1,70 µ. στο εσωτερικό της. Ήταν αυτός -κατασκευής άγνωστων µηχανικών του 1800- που έσωσε επί δύο και πλέον αιώνες τη µονή από τους φυσικές απειλές που είχαν µεσολαβήσει.
Συµπερασµατικά, η µοναστική πολιτεία χαρακτηρίζεται στη διαχρονική έκφρασή της ως αρχιτεκτονικό παλίµψηστο που «έρχεται» από κάθε γωνιά της Ευρώπης και της Ανατολής, φιλτράρεται από το πνεύµα της ορθοδοξίας, χαρακτηρίζεται από το φίλτρο της παράδοσης και κατατίθεται επί σχεδόν 1.050 χρόνια στο Περιβόλι της Παναγιάς, γεννώντας έτσι αρχιτεκτονικά «άνθη», συχνά ακόµη και σήµερα ανεξερεύνητα.
250 εκθέµατα «µιλούν»
Στην έκθεση για την αρχιτεκτονική του Αγίου Ορους που διεξάγεται στο κτίριο της Αγιορειτικής Εστίας παρουσιάζονται περισσότερα από 250 εκθέµατα (φωτογραφίες, σχέδια, αντικείµενα) του αρχείου Μυλωνά.
Προέρχονται και από τις επισκέψεις δύο ρώσων περιηγητών, του επισκόπου Πορφυρίου Ουσπένσκι και του στρατηγού Πέτρου Σεβαστιάνοφ στο Άγιον Όρος, οι οποίοι τον 19ο αι. ήταν από τους πρώτους που προσέγγισαν το Άγιον Όρος µε αρχιτεκτονική οπτική.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου